maandag 19 november 2018

de weg

Je hoopt op een kind. Je bidt om een kind. Je vraagt om een kind. En je krijgt kinderen... Ze komen, ze lopen een stuk of stukje mee op onze weg en ze gaan weer. Soms zie of hoor je nooit meer iets. Soms blijf je ze tegenkomen op je weg. Elke keer zitten ze er weer. Steeds beetje groter en misschien wel beetje hulpelozer.

Vijftien jaar terug kwam Rachid. Vijf jaar en beschadigd. Van buiten vrolijk dikkerdje, van binnen niet te peilen. Twaalf jaar, dag in dag uit, leefden we met hem in ons huis. Toen ging het niet meer en verdween hij officieel van onze weg. Grote, zeventienjarige kerel van buiten en van binnen misschien nog steeds vijf. 

Zijn weg ging via groep, naar opvang, naar vriendinnetje en naar torenhoge schulden en schuldhulpverlener, die zijn schamele loon in eigen zak bleek te steken. Van 'we zoeken een plek' naar 'er is geen plek'. Van 'kom maar hier' naar 'verdwijn en kom nooit terug'.

Gisteren was hij een dagje bij ons. Hij is officieel dakloos op dit moment. Woont in een leeg appartement van zijn baas voor paar dagen. Moet er van de week weer weg. Hoopt op de opvang, maar weet dat dat ook niet gaat lukken. 

Boom van een vent ondertussen. Werkt alle dagen als hovenier en dat is te zien. Ongeschoren, haar te lang, hij zweeft op het randje van de samenleving. Dat is ook te zien. Zijn trui is gescheurd en niet al te schoon. Dat verhelpen we even. Hij heeft nog een trui bij zich, iets minder smoezelig want hij gaat mee naar de kerk. Dat is ook lang geleden. Om precies te zijn, is dat twee oorbellen en vier tatoeages terug.  De oorbellen gaan uit. Doet hij uit zichzelf, had echt niet gehoeven. Maar hij heeft ons weer gevonden en wil zo graag het goed doen. 

Het is gezellig. Vooral Sam en Daniel zijn in de wolken. Ze zitten allebei naast hem en houden hem van alles op de hoogte. Noemen om de minuut zijn naam. Leggen hun handen op zijn knie.

Ik breng hem terug. Hij vertelt dat alles mislukt. School en de huizen waar hij woonde. Dat hij ook wel van te voren weet dat alles gaat mislukken. Dat hij eigenlijk niet gelooft in zichzelf en in niemand. Dat hij leeft voor het vaderland weg en zonder hoop op verbetering. Hij verpest alles zelf. Bij ons heeft hij het ook verpest, zegt hij. Ik spreek het tegen. Doe normaal zeg! Twaalf jaar ergens wonen, klinkt toch redelijk gelukt? En veel pleegkinderen rollen eruit zo tussen 16 en 18. Daar hoef je geen Rachid voor te zijn. 

Hij had een vriendinnetje. Veel te jong en veel te zorgelijk dat hij daar bij mocht inwonen. Het was wachten op de knal. Had ik ook wel kunnen bedenken, maar de tafel hulpverleners niet. Dat ik de enige ben die hem al vijftien jaar volg, ontgaat de professional. En dus blijven ze proberen en hem op zijn gezicht laten gaan. 
De knal kwam vorig weekend. Compleet met 112-meldingen en een opgefokte vader, met de straat op rennen zonder jas en telefoon. 

Nu kan hij even in het appartement. Erg mooi, moet ik maar eens meelopen even. Dat doe ik. Ik heb hem ook niets te bieden. Alleen tasje eten en paar handdoeken, want die heeft hij niet. Hij kookt nu zelf en is daar trots op. Elke dag 800 gram kipfilet en een halve broccoli en half zakje voorgekookte aardappelen. Hij heeft 1 koekenpan en een puntmesje, dus veel variatie is lastig. Achthonderd gram kipfilet per dag?? Ja, vindt hij lekker en hij heeft kipkruiden en bodybuilders eten dat ook, dus moet wel goed zijn.
Ik leen hem een pan en geef wat tips. 

Hij mag ook komen eten bij ons. Voor mijn part elke dag, maar dat is te ver en onhandig vanwege zijn werk. Slapen kan hier niet meer. We hebben wel een bed, maar dat gaat  niet werken met de andere kinderen. 

Ik laat hem achter. Alleen in een steriel appartement, wat elk moment verhuurd kan worden. Hij zal op de bank gaan liggen met zijn kussen en dekbed en op zijn telefoon een filmpje kijken. Meer is er niet. Ik heb zin om de hele terugweg heel hard te janken. Maar doe het niet. Thuis gaat het leven ook verder en dan moet je weer van alles uitleggen. Maar de jankstemming zit er wel in en blijft. 

Thuis fantaseren man en ik over een nieuwe schuur met appartement. Of caravan in de tuin of wat kunnen we nog meer? Er lopen hier meer kinderen. Rachid was niet geholpen met buiten ons gezin verder gaan. In het gezin was onmogelijk en iets anders kon niet. Er groeien hier meer kinderen en we willen voorbereid zijn.

vrijdag 20 april 2018

op de plaats

Er is contactavond. Daar hoor ik te zitten, de hele avond. Ik leg het uit. Sam is woedend. Ga je ook al werken en ook al 's avonds weg. Dat doe ik normaal nooit. Ik leg nog een keer uit dat ik het niet leuk vind, maar dat het echt moet.
Ik doe Sam zelf in bad. Zit bij hem en klets de dag nog even door. Daarna geef ik hem een kus en vertrek.

Als ik de auto heb gekeerd, staat er een poedelnaakte Sam te bibberen in de donkere avondwind. Snikkend brult hij dat hij niet zonder mij kan!! Uiteindelijk vertrek ik een beetje op het laatste nippertje en met een enorm schuldgevoel.

Op woensdag heeft man bij hoge uitzondering een vergadering. Daniel gaat naar schoonouders. En Sam, die opeens een vrije dag blijkt te hebben. Dan komt er een mail voor Yan. Nog een vrije dag vanwege uitval. Hij mag ook naar schoonouders, maar dat vindt hij te kinderachtig. En dat is het ook. Als je 14 bent, kun je echt wel een morgen alleen thuis zitten.

Als ik de volgende morgen de kamer binnenkom, zit Yan op de bank. Aangekleed en wel... Normaal trek ik hem rond deze tijd persoonlijk ongeveer uit bed. Hij is dan niet wakker te krijgen. Nu dus wel. Met wakkere oogjes zit hij er helemaal klaar voor. Blikje energy naast hem. Dat heeft hij even geregeld, want is hier niet uit voorraad leverbaar.
Waarom hij er al zit? Omdat hij gewoon allang wakker is. En geen slaap heeft... Ik begrijp heus wel dat je niet vertelt dat het ontzettend spannend is om een hele morgen helemaal alleen thuis te moeten zitten. En ik begrijp ook wel dat niemand dat hoeft te weten. Ik vertel dat ik ook tussen de lessen de app wel in de gaten zal houden. En man mag hij de hele morgen bellen. Dat lijkt hem wel een goed idee.

Hij heeft het gered overigens. Net als Sam die avond zonder mij...

Onlangs moest man mij ophalen. We hebben maar 1 auto en soms betekent dat een keer extra heen en weer rijden. Daniel gaat dan altijd mee, maar zo'n bijna volwassen puber als Naomi van 13 blijft dan natuurlijk thuis.De hond is er ook en het duurt hooguit drie kwartier.
Als we aan komen rijden, fietst ze heen en weer voor het huis. Met haar telefoon in de hand. Beetje vreemd voor iemand die geen stap buiten zet zonder dringende reden. Wat ze doet? Gewoon beetje fietsen, had ze zin in. Die zin verdwijnt meteen zodra wij thuis zijn. Dan is er meer zin in bankhangen.
En omdat onze flapuit met haar enorme grote mond het niet kan laten, hoor ik dat ze dacht dat er een insluiper was... Gewoon op klaarlichte dag. Ik moet er om lachen en zij ook achteraf. Maar thuisblijven doet ze niet meer en het is echt heel raar dat wij allebei even weg zijn. Ook al is zij al 13 en is het op klaarlichte dag.

Het lijkt wel familie zo met elkaar. Allemaal hetzelfde probleem. En ja, wij blijven echt wel op de plaats hoor.

maandag 2 april 2018

beschikbaar

Zaterdag komt Yan zijn moeder en broertjes tegen op het station. Hij brengt vrienden naar de trein en ziet ze. Dat is bijzonder. Hij verwacht moeder in haar woonplaats in Zwitserland. 
Het is weer zover.... Moeder is in de buurt en hij weet dit niet. 's Avonds vertelt hij het zo tussen neus en lippen. Vroeg ze nog wat? vraag ik. Ja, iets of het op school goed ging en of hij nog een keer kwam als ze tijd had. 
En toen kwam de trein en stapte ze in. Met een tas vol koekjes volgens Yan. Of hij het niet heel vervelend vond? Nee hoor, zegt Yan. Maakt me niet uit. 

Vervolgens eet hij alle overgebleven resten van het avondeten op. Hij was namelijk wat later. Om half 11 moeten we hem bijna naar boven dragen om in bed te krijgen. Hij blijft maar zitten en praten en hummen en grommen. 

Bij ons tolt het wel even na. Dat je dan op het station je bloedeigen zoon van 14 tegenkomt en dat je dan gewoon weer verder met je leven gaat. Het tolde toch al behoorlijk deze dagen, want de beste vriend van Yan lag in het ziekenhuis. Hij was in coma door grenzeloos gedrag en Yan volgde het op afstand maar deed niet mee. 

Wel zat hij als een waakhond met zijn telefoon in de houding. Hij had op school al gewaarschuwd, maar dat was niet helemaal overgekomen. Om tien uur kwamen er alarmbellen en wist hij op afstand nog wat goeds te betekenen. De volgende morgen zat hij voor zeven uur al met zijn telefoon in de houding en dat bleef de komende 24 uur. Hij was bang zijn vriend te verliezen. En wij met hem.  De jongen ging langs het randje, maar kwam gelukkig weer bij. Yan belt hem en belt hem en belt hem. Hij was helemaal van slag om die vriend.

Dit weekend had Yan ontzettend hard ouders nodig. Schokkend dat je dan je moeder tegen moet komen. Ook schokkend dat ze er dan niet is.  
Gelukkig mochten wij van hem die plaats innemen. We kennen Yan nu zolang en zo goed dat het ook logisch was. Maar omdat we hem zo goed kennen, liet dit ons niet los.
Opeens besefte ik dat het net zo goed Yan had kunnen zijn die deze grenzen opzocht. Yan met zijn achtergrond van mishandeling en vooral afwijzing op afwijzing, had heel makkelijk zichzelf kunnen verliezen in wat dan ook. Dan hadden wij in dat ziekenhuis gezeten. 

We beseffen hoeveel risico's er zijn en hoeveel gevaren er op de loer liggen. En vooral hoe belangrijk hij voor ons is. Ik raak er helemaal emotioneel van dat hij hier gewoon nog rondloopt. En ben dankbaar tot in m'n tenen dat we hem mogen hebben. 
Ik probeer het hem te zeggen. Dat ik heel erg blij ben dat hij niet in plaats van die vriend in het ziekenhuis kwam. Dat lijkt hem wel beetje te verbazen. Dus zeg ik het nog maar een keer dat we heel erg blij met hem zijn en dat we ons soms heel erg zorgen maken omdat we hem heel graag gelukkig en gezond willen zien worden. Het lijkt wel te landen. 
In ieder geval weet hij waar hij moet zijn om over de gebeurtenissen te praten en waarderen we het dat hij dan tot veel te laat op de bank blijft hangen. Het heeft allemaal wel een doel. 

En het geeft zorgen, want we beseffen opnieuw dat we er nog lang niet zijn.

vrijdag 23 februari 2018

Family

Rachid heeft een nieuwe tatoeage. Met grote letters staat Family op zijn onderarm. Hij is apetrots. Ik zeg dat zijn moeder dat vast heel leuk vindt. M'n moeder?? herhaalt hij verbaaasd. Ja, dat is toch je family? Nee, hoe kom ik erbij. Die hoort niet onder dit stempel. 

's Avonds breng ik hem samen met Sam weg. Hij woont in een begeleid woonproject. Super initiatief van een kerk of groep kerken met een keurmerk en zakelijke regels, maar ook veel begeleiding en vrijwilligers met een groot hart. Precies wat Rachid nodig heeft en wat wij hem niet meer kunnen bieden. 
We moeten even naar binnen. Kan ik gelijk kijken hoe het daar is. 
Bijzonder sfeertje hoor. Er zitten twee mannen en later schuift een inwonende huisbaas nog aan. Rachid gaat druk in de weer met 2 enorme bierglazen cola voor Sam en mij en een bak chips voor Sam en een zak drop voor mij. En pak maar hoor!! En kom even boven kijken en bij iedereen. Ik voel me beetje opgelaten, maar het moet allemaal kunnen. 

De mannen roken een soort huisteelt of eigen merk. Het stinkt verschrikkelijk. Sam beweegt zich in het huis of hij er ook woont. Na de halve liter weggeklokt te hebben, wil ik gaan. Dat gaat zomaar niet. Rachid is helemaal blij met onze aanwezigheid. Een van de mannen lijkt lichtelijk onder invloed of gewoon standaard de weg kwijt. Hij komt van de oostelijke kant van Afrika of misschien van het westen, dat weet ik niet meer. Wel probeert hij me duidelijk te maken dat aan de ene kant alleen maar mooie negers wonen en aan de andere kant de lelijke. Na wat heen en weer gepraat blijkt onze Naomi van de lelijke kant te komen en hij van de mooie zijde. Dat bestrijd ik toch van harte! 
Verder kan ik hem niet verstaan. Hij praat nog meer dan Rachid normaal doet, maar maakt niet uit. Ik hum en knik wat in het wilde weg. 

De man denkt dat Sam de zoon van Rachid is. Ik zeg dat dat niet kan. Dat kan wel, volgens de meneer. En Rachid is een goeie gast. Dat vind ik ook, maar het kan toch echt niet dat van vader en zoon. Sam scheelt elf jaar met Rachid. Het moet niet gekker worden. Daar worden we het niet over eens. 

Rachid probeert uit te leggen wie ik ben. Als hij vertelt dat hij naar zijn ouders gaat of naar huis dan bedoelt hij mij, zegt hij. Dan ga ik naar haar en naar hem en nog naar de rest. Daar begrijpt de man nog minder van. We laten het maar zo. 

Sam en ik vertrekken weer. Rachid loopt mee naar de auto en zwaait ons uit. Hij is zichtbaar in zijn nopjes met zijn nieuwe huisgenoten. En met ons. 

Terug jubelt Sam over Rachid. Hij mag binnenkort eens een dagje naar Rachid. Dan moet ik hem brengen en veel later ophalen. Dat lijkt me helemaal geen goed idee, maar ik houd m'n mond. En bedenk dat die tatoeage toch even iets anders is dan ik dacht. Het lijkt me opeens niet zo'n heel gek idee dat wij op zijn arm staan. Gewoon ons gezin met geen enkele verwante bloedband, maar wel de family van Rachid. Heel bijzonder eigenlijk.

zaterdag 27 januari 2018

dilemma

Vandaag gingen we naar Gent. 
Yan was bij een vriend. Die wordt niet meer heel blij van gezinsuitjes en de andere drie hadden geen verplichtingen. 
Het was een prachtige dag. De zon scheen en de stad was als altijd verrassend. We bedachten op de heenreis dat we zeker twee jaar niet naar Gent waren geweest. Voor Daniel was het de eerste keer. 

Het rijden door BelgiĆ« geeft altijd een 'ver-van-huis' gevoel. Deze keer was het Sam die dat opmerkte. Volgens hem deden de stoplichten het zelfs andersom. 
De parkeergarage had prachtige auto's en de huizen waren veel ouder en hoger dan in ons dorp. 

We hebben ons vaste rondje van jaren. Het begint in een kerk. Ik vermoed de grootste van de stad. In ieder geval is hij altijd open en branden er altijd veel lichten. 
Vandaag een beetje spannend hoelang Sam en Daniel  het volhielden. Dat viel alles mee. Sam vond de kerk prachtig!! Je kon omhoog en in kamers en in de kelder stonden er zilveren en gouden schatten. Niet normaal vond hij het. Niet te vergelijken met onze kerk. Leuk om te zien dat drukke Sam de gekleurde ramen zo mooi vond. En dat hij rustig liep en zacht praatte zonder dat we hem erop moesten wijzen. 
Daniel was eerst onder de indruk van de lichten en de ruimte en de mensen en misschien wel de sfeer. Toen wilde meneer zelf lopen en dat werd voor het fatsoenlijke iets te leuk. Maar toen waren we wel een half uur verder en dat hadden we niet verwacht. 

Deze keer was het vooral Sam die zijn ogen uitkeek. Hij wilde elke winkel in. De ene winkel had een kelder, de volgende een doorgang naar nog veel meer. Er was een sjieke herenzaak met vlijmscherpe dolken in de etalage, een sigarenwinkel met 1000 laadjes, veel delicatessenwinkels en trams. 

Sam had verjaardagsgeld mee. Daar moest iets van gekocht. En Naomi wilde nu eindelijk eens een keer in de Primark kijken. 

Onderweg naar de speelgoedwinkel en Primark kwamen we bedelaars tegen. Dat was nieuw voor Sam. Zijn verjaardagsgeld brandde in zijn zak. Hij wilde zijn 'briefjes' geven aan een oude man met een hond. Of aan die vrouw met dat kind die mij aansprak. Ik had zijn portemonnee, maar hij wilde hem zelf. Dat was lastig. 

In de Primark bewoog Naomi zich of ze er wekelijks kwam. Ik liep er met het zweet op m'n rug. Wat een drukte, wat een chaos, wat een formule... En ook wel beetje schaamte, want ik heb deze bodemprijzen niet perse nodig en hoe kom je tot zo'n scherp prijskaartje? 
Sam wilde naar buiten. Werd ook helemaal gestoord van alles en iedereen. Daniel wilde met mij mee aan de hand de winkel in. 
Uiteindelijk stonden we weer buiten. Met een tas kleren. De verleiding niet kunnen weerstaan en Naomi gelukkig dat ze dit kon afvinken op haar wensenlijstje. Voor mij is dit ook afgevinkt. Het hoeft niet nog een keer. 

Het was een mooie dag. Dit gaan we vaker doen. We moeten nog bijna alle straten en winkels en het is eigenlijk heel dichtbij. 
Onder het eten werd ik ter verantwoording geroepen. Waarom ik geen geld gaf aan die bedelaars? Denk je dat ze voor de lol op de grond gaan zitten? Of aan die vrouw met die jongen? En Sam gaat volgende keer toch echt zelf zijn geld bij zich houden. 
Hij begrijpt er niets van. Dan heb je geld en iemand heeft iets nodig. Dan geef je dat toch?  En dat is een serieus dilemma. We leren hem met de mond dat dat inderdaad moet, maar de daad van vandaag was meer van hoe kun je comfortabel winkelen zonder last van bedelaars te hebben. 
En om het erin te wrijven, doet Sam ook even de man met de hond na. Onze hond mag even opdraven en samen laten ze een aandoenlijk zielig plaatje zien. 

Naomi stapelt ook nog een vurige kool op mijn hoofd. Ik had best die vrouw met dat kind iets kunnen geven. Alsof ik dat had gemerkt?? En dat klopt. 
Ik kan deze kinderen niet opzadelen met allerlei diepzinnige verhandelingen over waarom ik niet geef en dat ik heus wel geld geef aan goede doelen. Dit klopt ergens niet. 
Uiteindelijk beloof ik dat ik de volgende keer in mijn jaszak los geld zal doen en dat we dan echt iets geven als iemand iets nodig heeft. Of het de juiste oplossing is, weet ik niet. Maar deze dag heb ik wat laten liggen in ieder geval. Die zak kleding weegt ook nog in m'n achterhoofd en het geld wat we vandaag uitgaven, daar hadden we best van kunnen delen.