donderdag 22 oktober 2015

de nacht

Het bezoek van Rachid aan zijn moeder had een ingrijpend staartje.

Maandagavond was ik weg voor een gesprek. Na afloop zie ik dat man me een paar keer gebeld had.
Hij had een probleem, want Rachid was er vandoor. 

Eigenlijk was er geen reden. Hij moest eerst zijn Engels leren voor hij mocht voetballen. Voor Engels staat hij slecht en het examen moet dit jaar wel worden gehaald. Lijkt me vrij logisch dat je dan je huiswerk voor Engels goed leert. 
Normaal vindt Rachid dat ook. Of hij begrijpt in ieder geval dat wij dat belangrijk vinden. 

Toch stapte hij op rond vijf uur op. Man had het niet eens direct door dat hij serieus van plan was weg te gaan. Er was geen stampende ruzie of gescheld. Helemaal niets. 
Wat er wel was, waren emoties rond het bezoek aan moeder en hij heeft geen woorden om die emoties uit zijn lijf te krijgen. Dus probeer je boos te worden en afstand te nemen. Dat hadden we niet helemaal ingeschat. 

Om vijf uur weglopen, deed hij vorig jaar ook weleens. Uiteindelijk kwam hij terug. Met hulp van moeder.  De laatste maanden hoorde ik hem nooit over 'dan stap ik wel op'. Het was dus echt een noodsituatie voor hem. 

Ik ben rond 11 uur thuis en nog steeds geen spoor van Rachid. In oude kleren is hij vertrokken op zijn fiets. Man heeft een paar keer contact via whats-app, maar vanaf een uur of tien niet meer. Man heeft inmiddels moeder ook ingeseind en zij is ook druk bezig vanuit de andere kant van het land om hem weer terug bij ons te laten komen. 

We bellen de bereikbaarheidsdienst. Ik loop een rondje op een doodstil busstation in de buurt om te kijken of zijn fiets daar staat. Het is windstil en er drijven mistslierten. Geen omgeving waar Rachid zich prettig moet voelen. 
Dan gaan we toch de politie maar bellen. Ze komen langs. Twee stoere mannen die ons grondig opnemen. Of we ruzie hadden of zo? Nee. En of we weten waar hij zit? Of een idee hebben? Nee, hebben we ook niet. Vrienden heeft hij niet eigenlijk. En de jongens uit de buurt gaan hem niet te slapen nemen zonder ons in te lichten. 
Of wij denken dat hij zichzelf iets aan gaat doen? Nee, ook dat niet. Hij heeft te veel onafgemaakte plannen hier liggen.

Politie belooft naar hem uit te kijken. 

We laten alle lichten aan beneden en de deur open. Dan is hij weer online om kwart voor 1. Ik stuur direct berichten. Nee, hij komt niet thuis. Ik moet niet zeuren. Hij ligt veilig bij een vriend in een bed. Ik geloof er niets van. Bij welke vriend? Hij gaat uit de lucht. 
Om 2 uur belt de politie. Ze hebben contact gehad via de whats-app. Hij zit bij een vriend. Wil niet zeggen welke. Heb ik een idee? Nee dus. 

Politie vraagt direct te bellen als hij morgenochtend niet op school verschijnt. 

Om 3 uur denkt man de achterdeur te horen. Nee, helaas. Ik lig ongeveer met hartkloppingen in bed. Waar zit hij? Hoe gaan we verder? Gaat hij nu serieus 11 jaar samenwonen op het spel zetten? Wat hebben we over het hoofd gezien?

Om half 6 nog steeds geen Rachid. De andere kinderen worden rond 7 uur wakker. Hun eerste vraag of hij er al is?? 
Dan gaat de telefoon. Een moeder van een jongen waar hij ooit bij in de klas zat in een dorp 20 kilometer verderop. Ja, hij zat bij haar en ze wist het niet... 
Gisteravond had zoon gevraagd of Rachid mocht komen slapen. Ze had het streng verboden en alle deuren gesloten en gecontroleerd. 

Om 11 uur had de jongen hem binnengelaten. Hij had op de grond geslapen onder een dekentje zonder matras. En was op de fiets naar school gegaan. 

Ik bel de mentor. Rots in de branding. Hij is als altijd nuchter. Ik niet, merk dat ik helemaal sta te shaken nu de spanning weg is. Ja, hij zit in de aula en mentor belooft even met hem te praten. 

Om 9 uur belt Rachid. Heeft niet veel te zeggen. Belooft 's middags naar huis te komen. 

De politie belt ook nog even 's middags. Een bekende meneer van de jeugdpolitie. Ook zo'n rots in de branding. Of het goed gaat met hem en met mij en of we nog wat nodig hebben aan zorg? Nee, we gaan weer verder. Het is ontzettend fijn om te merken dat ze zowel 's nachts als via deze meneer met je meedenken. 

's Middag komt hij binnen. Kleine jongen weer. Hij heeft niet veel te zeggen en ik ook niet. Dat ik blij ben dat hij er weer is. Dat dit geen oplossing is. Hij heeft het niet  eens meer over zijn huiswerkruzie van gisteren. Daar ging het ook niet om. Heb geprobeerd uit te leggen waarom ik zo bezorgd was en waarom ik denk dat hij wegliep. Dat hij geen straf krijgt. Ik zou niet weten wat passend is. Dat we dit wel een serieus probleem vinden. Dat hij keuzes maakt en dat wij op den duur niets meer te kiezen hebben.
Hij is moe en heeft honger. Moest door eigen schuld 40 km naar huis fietsen van school. Dat is niet niks na een vrijwel slapeloze nacht en een dag zonder eten. 

Bij het avondeten gaan er twee enorme borden nasi naar binnen. En na het eten biedt hij aan om een gat in de tuin even dicht te gooien. We zijn ook aan het verbouwen namelijk en naast het tuinpad was een gevaarlijk gat. Dat gaat hij vol vuur doen. Zweet op zijn hoofd. 
We glimlachen maar eens naar elkaar. Dat is Rachid ten voeten uit. Geen woorden maar daden. Die put dichtmaken vindt hij een rotwerk. Dus het is een goedmaker naar ons. En dat hebben we gelukkig door. 

Die avond gaan we allemaal op tijd naar bed. Het was een lange dag. Wat ben ik ontzettend dankbaar dat iedereen in huis is. Dat ze allemaal slapen. We zijn weer laag bij de grond gekomen. Kleine doelen en per dag bekijken.

maandag 19 oktober 2015

duidelijk

Afgelopen weekend ging Rachid voor het eerst een nachtje slapen bij zijn moeder. Ze is komende week jarig en ter gelegenheid daarvan zou hij van vrijdag uit school tot zaterdagavond op bezoek gaan. Hij ging met de trein. Ook voor het eerst alleen en een vrij ingewikkelde reis met vier keer overstappen. 

Vrijdagmiddag probeerde ik op afstand te helpen, maar geen reacties op mijn berichten. Achteraf hoorde ik dat moeder elke tien minuten belde ongeveer en naast de computer de reis volgde. Kijk, die service bied ik weer niet. Wel apart dat hij mij dan gewoon negeert. 

De terugreis kreeg ik het wel per nieuw reistraject aangeboden. Toen was er hier weer wat te halen, want wie was de taxi die hem van station naar huis ging brengen??

Het was een hele happening. Het was leuk. En het was bijzonder. Vooral de nabeschouwing. Er blijven toch altijd wat eigenaardigheden. 

Omdat moeder me belde hoe laat hij aankwam, hoorde ik dat hij het geld wat hij voor moeders nieuwe telefoon zou bijdragen, niet had gegeven. Dat gaf niet, zei moeder. Ik vond dat wel, want hij had meer dan genoeg bij zich. Ook vertelde moeder dat hij rookte. En of ik dat wist. Dat wist ik niet en ik vond het beetje twijfelachtig. Ze had sigaretten voor hem gekocht, want het is beter dat zij of ik er om gaan want anders krijgt hij straks slechte sigaretten. Tsja, die logica ontgaat me. Ik ga er niet om. Hij mag roken als het wettelijk is toegestaan en hij er zelf om kan. 

Bij thuiskomst even over het roken gebabbeld. Dat mocht hij zelf weten, van zijn moeder mag het ook en ik heb hier niets over te zeuren. Ik stel voor om nu direct even naar buiten te gaan om samen een sigaretje te roken. Nee, dat wil hij helemaal niet!! Hij kijkt serieus benauwd. Hij rookt ook serieus niet. Het is alleen maar om goede sier te maken, om erbij te horen, omdat 'iedereen' uit zijn klas rookt. Hij kan er niet eens tegen. Zijn longen zijn niet bestand tegen rook lijkt het. 
We hebben geprobeerd uit te leggen dat het niet zozeer om dat pakje gaat. Wel om vriendschap kopen en dat dit ook niet gaat helpen. Geprobeerd beetje meegevoel te tonen. Het is ook allemaal niet makkelijk voor hem.

En het is weer duidelijk waarom hij hier woont en niet daar.... Om vier uur was hij nog online, weet Yan te vertellen. En dat klopt. Hij kon niet slapen. De tv stond knetterhard en het was heel koud. Hij had volledig gekleed geslapen onder een heel dun dekentje. Het huis zal niet geïsoleerd zijn. Hier ligt hij zo bloot mogelijk onder een zo dun mogelijk dekbed, maar wel in een geïsoleerd en verwarmd kamertje. Om vier uur had hij een vechtfilm gekeken met de vriend van moeder. Om half 5 weer naar bed gegaan en nog geslapen. 
's Morgens zich suf gezocht naar zijn pilletje. Best belangrijk, de dosering is aardig hoog. Ik stond erbij toen hij het in zijn tas stopte, maar het is niet gevonden. Dus een dag zonder medicatie ook nog. 

Maar goed. Hij is op bezoek geweest. Na afloop weten we het weer hoe de zaken liggen. Volgende keer moet er meer begeleid worden misschien. Zodat hij wel slaapt en wel een pilletje heeft. 
En ik weet ook weer waarom hier elke avond de telefoon op de kast wordt gelegd. Online om 4 uur vind ik echt geen goed idee.

dinsdag 13 oktober 2015

gelijk hebben

Toen Yan een paar weken terug jarig was, heeft hij de hele dag gewacht op een felicitatie. Zijn paar jaar oudere zus zou hem toch niet vergeten. Hij checkte voortdurend zijn whatsapp, zijn facebook en wachtte op de post. 
Rond vier uur stelde hij voor zelf een berichtje te sturen om te vertellen dat hij jarig was. Ik raadde dat af. De zus wist heel goed dat hij jarig was. De zus was de laatste tijd een beetje puberig en kan weinig hebben van de jongere broer. Ik vond het wel passen binnen wat ik de laatste tijd zag. Van onmetelijke puberhoogte keek ze neer op haar nu 12-jarige broer en verwaardigde hem geen drie woorden op welk bericht dan ook. 

Wat erachter zit, is misschien rivaliteit. Voor het eerst heeft moeder eerlijke, gedeelde aandacht voor de kinderen. Voor het eerst kan Yan zich spontaan en leuk gedragen bij zijn familie. Zij kon dat altijd al en werd direct beloond. Yan kon het nooit en wordt nu extra gewaardeerd. En dat is pijnlijk. Vooral voor een kind wat zich toch al zo aan de kant geschoven voelt. 

Uiteindelijk kwam er om kwart voor 12 's avonds een berichtje. Het was slechts 'gefeliciteerd'. Beetje flauw, want zij weet dat hij dan slaapt. Beetje kaaltjes ook. 
Ik heb Yan uitgelegd hoe pubers in het algemeen en meiden in het bijzonder reageren en hij begreep het wel. 

En van de week is zus jarig. Een paar dagen voor de dag stel ik voor een kaart te sturen. Nee zeg, hij was wel gek om zo'n dure kaart te sturen! Nu heeft Yan nog nooit een cent aan welke kaart dan ook hoeven te besteden, maar toch..
Ik stuur wel een berichtje, zegt hij, om 5 voor 12 of zo? Kun je instellen
Het kostte even wat woorden, maar er is een kaart gestuurd. Hij heeft hem zelf geschreven. Het ging niet helemaal van harte. Hij moet toch leren dat hij wel gelijk heeft als je het nuchter bekijkt, maar dat dit niet de weg is voor de toekomst. Heb geprobeerd hem eraan te herinneren hoe teleurgesteld hij zelf was. Dat wist hij nog wel. Eigenlijk ben je nu ouder, want je staat er boven, zeg ik. Ja, dat was wel even een inzicht. Zij heeft kinderachtig gedaan en hij doet gewoon normaal. Een mooie gedachte. 

Gisteren vroeg hij of ze vandaag jarig was. Nee, de verjaardag is al voorbij. Ik verzeker hem dat de kaart op tijd was. Ja, dat wist hij wel. Hij kijkt wat nadenkend. Ik vermoed dat hij toch wel even een appje had willen sturen en een heleboel juichende poppetjes op facebook willen zetten. Hij lijkt ervan te balen dat hij te laat is. 

Yan met zijn grote praat is toch een gevoelig zieltje. Nu maar hopen dat de pubernukken van zus niet al te lang duren. Het blijft lastig. Normaal vecht je in je gewone gezin die zaken tussendoor uit. Nu worden het zaken van dagen of weken en dat voelt veel zwaarder.

dinsdag 6 oktober 2015

de zorg


Vanmiddag de zorg voor deze kleine meid. Haar moeder ligt in het academisch ziekenhuis 120 km verderop. Net bevallen van een zusje. Een spannende bevalling die niet in de buurt kon plaatsvinden. Zelf kwam het meisje met een keizersnede ter wereld. En omdat dit in een vluchtelingenkamp in Jordanië plaatsvond, ging er het een en ander mis. Vandaar dat er nu geen risico's mochten worden genomen. Gelukkig is het kindje gezond geboren en heeft de moeder het ook goed doorstaan. 

Vader is ook niet thuis. Hij moest naar datzelfde ziekenhuis om de jongste dochter aan te geven. 
Dus is de kleine meid vanmorgen heel vroeg naar de voorschoolse opvang gebracht en mag ik haar daar later ook weer brengen. Alleen heet het dan naschoolse opvang. De broers en zus zijn daar ook. Maar overdag zitten ze natuurlijk op school en zij heeft alleen een morgen peutergroep. Vandaar dat ze bij mij was. 

Toen ik haar ophaalde, ging ze vol vertrouwen mee. Ze kent me nauwelijks. Ze verstaat me niet. Maar ze geloofde wat haar zus uitlegde. Dat ik haar meenam en weer terug zou brengen. 

En dus zat Sam zich flink op te pompen op de fiets en later onder het eten. Ze vond hem duidelijk grappig. Hij was niet te stoppen ongeveer. Op school had hij verteld dat er een baby was geboren. Beetje vaag verhaal over zusje en tussen de middag. Dus kreeg ik grote belangstelling bij het naar school brengen. Of we er weer een bij hadden? Nou nee, maar wel even een paar uurtjes. Sam zit in de klas met veel kinderen met pasgeboren broertjes en zusjes. Of hij nu ook eens zo'n verhaal wilde of dat hij het gewoon goed zei maar niemand hem begreep, is me niet duidelijk. 

Als Sam naar school is gebracht, gaan we op de bank een boekje lezen. En ik zie de waakzame kraaloogjes dichtvallen en weer openschieten. Ze kan haar hoofdje bijna niet rechthouden en kijkt me aan. Ik leg mijn hand tegen haar gezichtje en direct slaapt ze in. Diepe zuchten en handjes die zich ontspannen. Ik sluip rond en zij slaapt. Het is een heftige week voor haar. Veel onrust en gesleep. In zo'n geval zie je weer het belang van kennissen en familie in je buurt.  

Na een uur moet ik haar echt wegbrengen. De anderen wachten en wat je beloofd moet je doen natuurlijk. Ik doe jas en schoenen aan en zij slaapt gewoon door. Uiteindelijk draag ik haar slapend de opvang in. Daar gaat ze op de bank verder. 

De broers en zus zijn blij haar te zien. Ze hebben deze week vooral elkaar en dat is hard werken. Zus van tien schijnt de hele boel te regelen. Dat is te zien. De kleine meid had haar schoenen aan de verkeerde voeten. En ze had vier shirtjes over elkaar aan en dan nog een jurkje. En de luier lekte gewoon want wist zij veel dat je die mee moet geven. Maar er was goed gezorgd en er was over nagedacht. Op de armpjes zag ik letters. Aan beide kanten was met pen de naam van het meisje geschreven. Duidelijk leesbaar op de onderarm. Eigenlijk verbaasde het me dat er geen telefoonnummer bijstond...

Deze kleine meid heeft al een heel leven achter zich. Geboren uit Syrische ouders in Jordanië en nu in Nederland. Maar ze heeft ook een geschiedenis van liefde. Van zeer gewenst kind zijn. Van geliefd zijn door broers en zus. Van een veilig gezin in een chaotische wereld.