doorkijken

Een poos geleden vertelde een pleegvader me het verschil tussen eigen en pleegkinderen. Hij vertelde dat beide soorten in zijn gezin het bloed onder zijn nagels konden weghalen. Maar er was verschil. Want als zijn eigen kinderen ontzettend vervelend waren en hij werkelijk niet wist hoe hij moest reageren, dan zag hij zijn kind. En daarmee zag hij zijn zoon als baby, als eigenwijs peutertje, als onzeker schoolkind. Hij zag een gedeeld leven. Hij kon het gedrag van zijn zoon niet accepteren, maar wel begrijpen en ermee omgaan omdat het nu eenmaal zijn zoon was. 

En dat terugkijken miste hij bij zijn pleegkinderen. Daardoor vond hij het moeilijker om hun negatieve gedrag te accepteren, te begrijpen en er mee om te gaan. 

Het is een uitleg van jaren terug, maar wat hij die man gelijk! 
Ik was van de week de nachtdienst nog eens aan het overdenken. Toen kwamen de woorden van deze man ook boven. Sam lag als verslaafde baby van een paar pond soms de halve nacht in onze armen. Tussenin was veel te gevaarlijk, maar in de armen half zittend konden we nog wat dommelen. In die nachten keek je naar het kindje en overdacht je de toekomst. Daar ontkom je niet aan. We zagen zijn strijd en maakten ons zorgen. 

De Sam die nu tussenin knalt, heeft in zijn slaap hetzelfde mondje en neusje als de baby van een paar weken. En dat geeft ruimte voor doorkijken. Want in die stevige jongenstoet blijft dat eenzame, kwetsbare baby'tje leven. Overdag zie ik het niet, maar in de nacht wel. Dan ontroert dat ontspannen gezichtje me en maakt dat we niet eens zuchten als hij ons bed in springt voor we het weten. Hij wacht met halve ogen tot wij aan beide kanten hem insluiten. Legt zijn armen om de een zijn nek en zijn voeten tegen de ander zijn benen, zucht heel diep en slaapt. Hij droomt dan niet, praat niet in zijn slaap en wordt pas wakker als wij om half 7 uiterst voorzichtig ons bed uit proberen te komen. Binnen vijf minuten is hij ook wakker. 

Overdag is hij een stoere, niet te stuiten man van bijna zes jaar. Met spierballen en kracht om jaloers op te worden. Maar als hij de zoveelste stunt uithaalt en eigenlijk serieus straf verdient, maakt de nachtdienst van het doorkijken, dat alles binnen proportie kan blijven. 
Nachtdiensten moeten we zien als investering voor de toekomst. Met duizend draadjes hechten ze zich en de helft wordt bij Sam in ieder geval 's nachts geweven. 

Van de week vond ik een schriftje met aantekeningen over Rachid. Het ging over de periode toen hij er net was. Hij was net vijf jaar en hij was bang en onzeker, had  een grote mond en wilde altijd alle aandacht. Ik lees dat hij voor het eerst een nachtje sliep bij zijn moeder. Hij moest huilen 's nachts en wilde naar ons terug. Sam heeft nu de leeftijd van Rachid toen. 
Rachid woont sinds een paar maanden op een groep. Dat kon niet anders. Hij laat daar hetzelfde gedrag zien als hier. Verschil is dat de mensen van de groep geen 24-uurs dienst hebben elke dag. Zij kunnen dit beter dan wij. 
Toch blijven wij belangrijk. Hij komt regelmatig. Soms begrijp ik niet wat hij zoekt. Is hij ook zo weer verdwenen. 
Gisteren vroeg hij de kerstdagen te mogen komen en oud en nieuw en komende zaterdag... Het mag allemaal. Want door dat schriftje kan ik opeens weer doorkijken bij Rachid. Ik zie weer hoe hij was toen hij kwam. Hoe ontzettend verschrikkelijk het moet zijn voor een jongetje van net vijf jaar om voor de derde of vierde keer in een ander gezin te moeten gaan wonen. En dat niemand je helpt. Dat je het gewoon zelf op moet knappen en helemaal afhankelijk bent van mensen die je nooit eerder zag. Hij heeft er nog last van. Er zijn veel zorgen rond hem. Maar fijn dat hij komt, dat hij het lijntje kan blijven vasthouden naar ons. En hier wordt hij met gejuich ontvangen, want hij blijft er toch bijhoren!