de geschiedenis

De opa van Yan vertrok een kleine dertig jaar terug uit Vietnam. Samen met zijn zoon van tien nam hij een bootje. Het bootje was klein. Het zat overvol. De opa wilde vluchten, evenals zijn bootgenoten. Op volle zee sloeg de motor af. Het duurde een paar dagen voor ze door een groot zeeschip werden gered. 
Pas vertelde de oom erover. Hij was dat tienjarige jongetje en hij was nooit in zijn leven zo bang geweest. De ontzetting van toen was nog voelbaar. 

Het schip voer onder Nederlandse vlag en de bootvluchtelingen kregen onderdak in Nederland. Later mocht de rest van het gezin, waaronder de moeder van Yan, overkomen. 

De geschiedenis van dit gezin is er een met veel geweld. Vaak kwam de politie. Er waren rechtszaken en gevangenisstraf. Yan werd evenals zijn jongste tante en oudere zus uit huis gehaald. 
Nu gaat het goed. Iedereen werkt, heeft kinderen, leidt een min of meer fatsoenlijk leven. 
Het blijft wel een familie uit een ander land. Onder elkaar praten ze nog steeds de moedertaal. Dat Yan, zijn zus en tante daar niets van begrijpen is wel triest. De volgende generatie doet het goed op school, spreekt vloeiend Nederlands en gaat het gewoon redden. 

Dat Yan bij ons woont, heeft zeker iets te maken met dit vluchtverhaal. Voor Yans moeder was dit te veel. Misschien had ze het in eigen land wel gered? We weten het niet. Yan gaat het wel redden. 

Afgelopen weken overdacht ik de geschiedenis van Yan en zijn familie. Ik kwam namelijk een herhaling tegen. Via allerlei ingewikkelde wegen stond ik op een dag bij een gezin. Vader, moeder en zoon van tien. Ze kwamen uit Syrië. Ze waren gevlucht. Ze kwamen per boot. De boottocht had gemaakt dat ze alles kwijt waren geraakt. En dus zaten ze op een dag in Nederland, in de opvang, in de wacht. De enige kleren die ze hadden, droegen ze. 
Het was de bedoeling dat we in ieder geval de kinderen van kleding zouden voorzien. Ze moesten zich kunnen verschonen en ze moesten warm worden. Ik kwam bij de jongen van tien om de maat op te nemen. Hij droeg een hemd en een korte broek en schoenen maat 39, terwijl hij 35 had. Gekregen toen ze aanspoelden. 
Hij had zelfs geen onderbroek aan. Zijn moeder schaamde zich. 'He need a boxer.' legde ze uit, met een gebaar van dat ze dat ook niet kon verhelpen. 

De volgende dag had hij kleren. Ze kwamen uit de kast van Yan. Yan heeft het niet eens gemerkt dat er wat weg was. De jongen was erg blij, zijn ouders nog meer. 

Ik sliep die avond niet. Aan het vluchtelingenprobleem kan ik niets doen. Ik weet ook niet meer wat ik moet denken. Wat ik wel zag, was die jongen. Wat een lief kind was het. Hetzelfde figuur en oogopslag als Yan. Wat aangrijpend om dit te moeten ondergaan. 
Ik moest denken aan die oom van Yan, dertig jaar terug. Hij was ook tien. Soms worden de feiten te levend. Ik hoop dat deze jongen een thuis gaat krijgen en rust. Dat hij weer kind mag zijn. 

Tsja, de geschiedenis herhaalt zich. Wat verschrikkelijk dat dit niet alleen voor volwassen mensen geldt.